Onlangs kwam in een gesprek de vraag of "eega" zowel voor echtgenoot als echtgenote kan gebruikt worden.

Het korte antwoord is "ja" zoals uitgelegd in “onzetaal.nl”.

Het meer interessante om van daar te onthouden is dat "eega" in de Middeleeuwen is ontstaan. Het woord ee betekende ‘wet’ of ‘huwelijk’. Van dit woord is ook het zelfstandig naamwoord echt (in de betekenis ‘huwelijk’) afgeleid, dat we onder meer tegenkomen in echtgenoot/echtgenote, echtpaar en in de echt verbinden.

Het tweede woorddeel komt van gade, een oud woord voor ‘één van een paar’. (Ook een gade kan overigens een man óf een vrouw zijn.)

Het geheel – eega – betekent dus ‘echtgenoot‘ of ‘echtgenote’.

Maar dat brengt ons bij “je gading vinden”!

Iets van je gading vinden betekent ‘iets vinden wat naar je zin is (iets wat je lekker of mooi vindt)’. Je kunt ook vragen of iets van of naar iemands gading is, als je wilt weten of het hem/haar goed bevalt.

Gading is afgeleid van het Middelnederlandse werkwoord gaden, dat ‘overeenkomen, passen, voegen’ betekende, maar ook ‘behagen, bevallen’. Gading had langgeleden al betekenissen als ‘iets wat overeenstemt met iemands wens’ en ‘behagen, genoegen, zin’.

Het woord gading is al zeker zeven eeuwen oud; de oudste schriftelijke vindplaats van het woord dateert uit 1312. Het Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN) geeft voorbeelden uit de veertiende eeuw: “almans gadinge” (= ‘(naar) ieders zin’) en “hi souder sijn gadingh of maken” (= ‘hij zou er zijn voordeel mee doen’). Het werkwoord gaden, waar gading zoals gezegd van is afgeleid, heeft overigens ook het woord gade (‘echtgenoot, echtgenote’) opgeleverd.